واسطه‌های خوشبختی
مهارت‌های زندگی > Ùرد - Ù…Øمد رضا Øیدری:در نسل پدران Ùˆ مادران ما ازدواج تابع رسم Ùˆ رسوم خاصی بود. خواستگاری به Ø´Ú©Ù„ سنتی انجامهارت‌های زندگی > Ùرد - Ù…Øمد رضا Øیدری:
در نسل پدران Ùˆ مادران ما ازدواج تابع رسم Ùˆ رسوم خاصی بود. خواستگاری به Ø´Ú©Ù„ سنتی انجام می‌شد Ùˆ در این میان نقش کسانی Ú©Ù‡ خانواده دختر Ùˆ پسر را به یکدیگر معرÙÛŒ می‌کردند بسیار مهم بود.
هنوز هم در ميان خانوادهها وقتي صØبت از ازدواج به ميان ميآيد كساني هستند كه به همان سبك Ùˆ سياق گذشته با توجه به معيارهاي دخترها Ùˆ پسرها آنها را به هم معرÙÙŠ كرده Ùˆ به اين ترتيب باعث تشكيل يك زندگي ميشوند. امروزه با گسترش شبكههاي اجتماعي Ùˆ همچنين Øضور نسل جوان در عرصه اجتماع نقش اÙرادي كه معر٠ازدواج بودند Ùˆ دخترها Ùˆ پسرهاي مناسب را براي ازدواج به هم معرÙÙŠ ميكردند كمرنگ شده است اما با وجود اين هنوز هم كساني هستند كه با علاقه زياد زمينه آشنايي خانوادهها را Ùراهم كرده Ùˆ آنها را براي ازدواج به هم معرÙÙŠ ميكنند. زينت كهنهچي Ùˆ ملكه مهجور 2 بانويي هستند كه يكي در قزوين Ùˆ ديگري در تهران سالهاست در زمينه معرÙÙŠ دخترها Ùˆ پسرها براي ازدواج Ùعاليت ميكنند. آنها زمينه ازدواج بيش از 200زوج را Ùراهم كردهاند؛ ازدواجهايي كه هيچ كدام از آنها به جدايي منجر نشده است. روش سنتي آنها براي معرÙÙŠ دختر Ùˆ پسر براي ازدواج هنوز هم مورد اعتماد بسياري از خانوادههاست Ùˆ دختران بسياري كه پيدا كردن همسر مناسب يكي از دغدغهها Ùˆ نگرانيهاي بزرگ زندگي آنها بوده امروز در كنار همسر Ùˆ Ùرزندانشان اØساس خوشبختي ميكنند.
- واسطهاي براي 56 ازدواج
زينت كهنهچي از اهالي شهر قزوين است Ùˆ يكي از بهترين Ùˆ لذتبخشترين Ù„Øظات زندگياش را Ù„Øظه شنيدن خبر ازدواج دختر Ùˆ پسري ميداند كه او آنها را به هم معرÙÙŠ كرده است. او كه 60بهار را پشت سر گذاشته سالهاست كه با ورق زدن دÙتر ثبت مشخصات دخترها Ùˆ پسرهاي دمبخت آنها را براي ازدواج به هم معرÙÙŠ ميكند.
او از ازدواج خود Ùˆ همچنين Ù†Øوه معرÙÙŠ خانوادههاي دخترها Ùˆ پسرها Ùˆ پيدا كردن دختر مناسب براي پسرش از ميان كساني كه به او معرÙÙŠ شده بودند، ميگويد: «Ø³ÙˆÙ…ين دختر خانواده بودم Ùˆ 19سالم بود كه ازدواج كردم. رسم Ùˆ Ùرهنگ ازدواج در آن زمان تÙاوت بسياري با امروز داشت. Øالا ديگر شايد كمتر خانوادهاي پيدا شود كه بازهم به رسم گذشته دخترش را عروس كند يا براي پسرش همسر بگيرد. خاله همسرم جايي مرا ديده بود Ùˆ از عمهام خواسته بود از پدرم اجازه بگيرد تا به خواستگاري بيابند. سرانجام آنها به خواستگاريام آمدند Ùˆ ازدواج كرديم. سالها در خانه خاله همسرم زندگي كرديم Ùˆ رابطه بسيار خوبي نيز تا زمان مرگش با او داشتيم. در 40سالي كه از زندگي مشترك ما ميگذرد تÙاهم Ùˆ گذشت هميشه در زندگي ما Øاكم بوده Ùˆ خدا نيز 3 پسر Ùˆ يك دختر به ما داد. بارها در مراسم يا هيئتها، زنان از يكديگر براي پيدا كردن دختر مناسب براي ازدواج با پسرانشان پرسوجو ميكردند Ùˆ در همين جلسات بود كه جرقه واسطهگري براي ازدواج در ذهنم زده شد.»
- يك گام به سوي خدا
پس از آنكه ايده پيدا كردن دختران Ùˆ پسران مناسب براي ازدواج Ùˆ معرÙÙŠ آنها به هم در ذهن خانم كهنهچي شكل ميگيرد، Ùرصت را از دست نميدهد؛ «Ø¯Ùتري را براي اين كار انتخاب كردم Ùˆ در جلسات زنانه يا هيئتها Ùˆ مراسمهاي مختل٠از دوستانم يا بانواني كه Øضور داشتند ميخواستم اگر در بين بستگان يا همسايههايشان دختر دمبخت وجود دارد Ùˆ از شرايط آنها آگاهي دارند براي ازدواج معرÙÙŠ كنند. مشخصات همه آنها Ùˆ تلÙÙ† Ùˆ آدرس را در اين دÙتر يادداشت ميكردم Ùˆ در Ùرصت مناسب دخترهايي كه معرÙÙŠ كرده بودند را براساس ويژگيهاي آنها دستهبندي ميكردم Ùˆ سپس با مشخصات پسرهايي كه بهدنبال پيدا كردن همسر مناسب بودند مطابقت ميدادم Ùˆ آنهايي را كه اØساس ميكردم به هم نزديك هستند به خانواده پسر اطلاع ميدادم».
ابتدا اين كار را از بستگان Ùˆ همسايهها آغاز ميكند Ùˆ كم كم اين كار گسترش پيدا كرده Ùˆ اÙراد زيادي با او تماس ميگيرند. مشخصات Ùˆ ويژگيهايي را كه خانواده پسر مدنظر داشتند با خانم كهنهچي در ميان ميگذاشتند Ùˆ او از آنها ميخواست تا براي گرÙتن جواب 48ساعت بعد دوباره تماس بگيرند. در اين Ùاصله شرايط دختراني كه براي ازدواج معرÙÙŠ شده بودند بررسي Ùˆ براساس آن، دو يا چند مورد به آن خانواده معرÙÙŠ ميشد Ùˆ شماره تماس Ùˆ آدرس در اختيارشان قرار ميگرÙت.
معمولا بسياري از خانواده دخترها از اينكه شماره تلÙÙ† يا آدرس آنها در اختيار كسي قرار بگيرد واكنش خوبي نشان نميدادند اما زماني كه متوجه ميشدند خانم كهنهچي آدرس Ùˆ شماره تلÙÙ† را در اختيار خانواده پسر قرار داده با آغوش باز پذيراي آنها ميشدند.
- شادي واقعي زندگي
زينت كهنهچي، بزرگترين شادي زندگياش را شنيدن خبر ازدواج زوجهايي ميداند كه او معر٠آنها بوده است؛ «Ø§ÙˆÙ„ين دختر Ùˆ پسري كه به هم معرÙÙŠ كردم از اقوام همسرم بودند كه سالهاست با خوشي كنار هم زندگي ميكنند. در اين چند سالي كه در امر ازدواج Ùˆ معرÙÙŠ دختر Ùˆ پسر براي ازدواج Ùعاليت ميكنم 56زوج را براي ازدواج به هم معرÙÙŠ كردهام Ùˆ آنها در كنار هم با خوشبختي زندگي ميكنند. البته تعداد زيادي از دخترها Ùˆ پسرهايي كه به هم معرÙÙŠ ميكنيم Ùˆ اين آشنايي به ازدواج منتهي ميشود بهدليل Ùراموشكاري يا مشغله زياد به من اطلاع نميدهند. در ميان اين زوجها پزشك Ùˆ مهندس Ùˆ كارگر Ùˆ كارمند وجود دارند Ùˆ من هميشه سعي كردهام كساني را براي ازدواج معرÙÙŠ كنم كه نسبت به خانوادههاي آنها اطمينان پيدا كرده باشم. تعدادي از آنها مرا به عروسيشان دعوت كردند Ùˆ شيرينترين Ù„Øظه زندگيام زماني است كه آنها را در لباس سÙيد عروس يا لباس دامادي ميبينم».
او از بهترين خاطرهاش ميگويد؛ «Ø¨Ù‡ØªØ±ÙŠÙ† خاطرهام مربوط به معرÙÙŠ دختري براي ازدواج بود كه هيچ آشنا Ùˆ Ùاميلي در شهر ما- قزوين- نداشت. او به واسطه يكي از دوستانش با من آشنا شد Ùˆ باور نميكرد كه من واسطه امر ازدواج دختران Ùˆ پسران زيادي شدهام. با من درددل كرد Ùˆ Ú¯Ùت بهخاطر اينكه در قزوين كسي آنها را نميشناسد موقعيت ازدواج برايش بهوجود نيامده است. بعد از اينكه ملاكهاي او را درباره همسر آيندهاش پرسيدم بلاÙاصله او را به دوستم كه براي برادرش بهدنبال دختر مناسبي بود معرÙÙŠ كردم Ùˆ با هم ازدواج كردند. براي خريد جهيزيه همراه او رÙتم Ùˆ در چيدن اين وسايل Ùˆ آماده كردن خانهاش به او كمك كردم. بسياري از خانواده دخترها خواستگاراني را كه من معرÙÙŠ ميكنم به خوبي ميپذيرند Ùˆ به نوعي معر٠بودن من يك نوع اطمينان خاطر براي آنهاست».
خانم كهنهچي معتقد است كه آنها Ùقط وسيله هستند Ùˆ خداوند مقدمات يك ازدواج خوب را Ùراهم ميكند. البته بين دختراني كه براي ازدواج به او معرÙÙŠ كردهاند خانواده خودش را نيز بينصيب نگذاشته Ùˆ يكي از آنها اكنون عروس دوم خانواده خودش شده است؛ «Ø¹Ø±ÙˆØ³ اول خانواده ما از بستگانمان است. اوايلماه مبارك رمضان زن عموي عروسمان با من تماس گرÙت Ùˆ 2 دختر دمبخت را به من معرÙÙŠ كرد تا آنها را به خانوادههايي كه بهدنبال دختر مناسب براي ازدواج ميگردند معرÙÙŠ كنم. وقتي مشخصات آنها را يادداشت كردم نسبت به يكي از آنها كه پرستار بود Øس خوبي پيدا كردم Ùˆ او را براي پسر خودم در نظر گرÙتم. متوجه شدم كه خانواده اين دختر با اصالت هستند Ùˆ خود او نيز Ù…Øجبه Ùˆ اهل زندگي است Ùˆ ماديات براي او اهميت زيادي ندارد Ùˆ ايمان Ùˆ تقوا تنها ملاكهاي او براي ازدواج است. اين بار براي پسر خودم واسطه شدم Ùˆ اوايل شهريورماه به عقد هم درآمدند».
در اين سالها كه او مشغول به اين كار است هيچ پولي بابت اين كار نگرÙته Ùˆ بهترين پاداشاش را دعاي خير پدران Ùˆ مادراني ميداند كه Ùرزندشان به واسطه معرÙÙŠ او ازدواج موÙقي كردهاند Ùˆ در زندگيشان اØساس خوشبختي ميكنند.
- خيريهاي با 4هزار متقاضي براي ازدواج
خيريه اهلبيت(ع) 8 سال قبل با همكاري گروهي از زنان ساكن Ù…Øله صادقيه تهران راهاندازي شد Ùˆ كمتر از 5 سال طول كشيد اين مركز به واسطهاي در امر ازدواج تبديل شود Ùˆ بسياري از خانوادهها براي پيدا كردن همسر مناسب Ùرزندانشان با اين مركز خيريه ارتباط بگيرند. برگزاري بازارچه خيريه كه بانوان غرÙهداران آن هستند Ùˆ همچنين همياري زنان در اين مركز خيريه Ùرصتي بود تا بسياري از خانوادهها كه دختران Ùˆ پسران در سن ازدواج داشتند با يكديگر آشنا شده Ùˆ به اين ترتيب زمينه ازدواج آنها Ùراهم شود.
ملكه مهجور، مدير اين مركز خيريه كه خانهاش را تبديل به مركزي براي انجام كارهاي خير كرده يكي از بانواني است كه در زمينه واسطهگري ازدواج Ùعاليت چشمگيري دارد Ùˆ اين روزها با همكاري چند Ù†Ùر از بانوان نيكوكار ساعتها مشغول سر Ùˆ سامان دادن Ùˆ معرÙÙŠ 4هزار خانواده متقاضي ازدواج است. اين بانوي خير 57 ساله پرثمرين Ù„Øظات زندگياش را ساعتهايي ميداند كه خانواده دختر Ùˆ پسرهاي در شرايط ازدواج را به هم معرÙÙŠ ميكند؛ «ÙˆÙ‚تي چند Ù‡Ùته يا چندماه بعد از معرÙÙŠ آنها به هم كارت عروسيشان به دستم ميرسد از اينكه توانستم زمينه مقدسترين پيوند آسماني را Ùراهم كنم سجده شكر به جا ميآورم».
البته او كار خير را خيلي پيشتر از اينها شروع كرده؛ در روزهاي جنگ. «Ø¨Ø§ شروع جنگ مانند ديگر زنان در پشت جبهه شروع به Ùعاليت كردم Ùˆ همراه با جمعي از اين زنان در Øياط خانهمان براي رزمندهها غذا تهيه ميكرديم Ùˆ آنها را به جبهه ميÙرستاديم. روØيه همكاري بين زنان بسيار بالا بود Ùˆ همه كارها را با مشاركت يكديگر انجام ميداديم. كار جمعي Ùˆ روØيه Ùداكاري Ùˆ ايثار زناني كه با هم همسايه بوديم ايده راهاندازي مركز خيريهاي را در ذهنم تداعي كرد Ùˆ به اين ترتيب مركز خيريه اهلبيت عليهمالسلام در سال 86 با كمك همسر Ùˆ Ùرزندانم Ùˆ با مشاركت زنان Ù…Øله صادقيه در خانه ما راهاندازي شد».
تهيه جهيزيه براي مستمندان، كمك هزينه تØصيلي، كمك هزينه درمان، تهيه سبد كالا در ماه مبارك رمضان Ùˆ عيد نوروز، پذيرش نذورات (عقيقه، قرباني، Ùطريه، ÙƒÙاره Ùˆ...)ØŒ جمعآوري وسايل نو Ùˆ دست دوم Ùˆ دارو، دادن وام قرضالØسنه، ترويج Ùˆ تشويق جوانان به سنت Øسنه ازدواج Ùˆ برگزاري بازارچه خيريه (جشن غذا) از جمله برنامههاي اين خيريه است.
اما واسطهگري براي ازدواج داستان ديگري دارد؛ «Ø§Øساس مسئوليت نسبت به جامعه باعث شد از وساطت در امر ازدواج استقبال كنم Ùˆ از آنجا كه در اين برهه از زمان مردم شناخت كمتري نسبت به گذشته از يكديگر دارند اين مركز اميدبخش Ùˆ دلگرمكننده، براي خانوادهها Ùˆ جوانان متقاضي ازدواج Ùعالتر شد. با توجه به ارتباطات زيادي كه با زنان داشتم با كمك آنها بخش معرÙÙŠ خانوادهها به يكديگر Ùˆ زمينهسازي براي آشنايي آنها را آغاز كردم. ابتداي كار، تلÙÙ† خانهام را براي اين كار اختصاص دادم اما استقبال به Øدي بود كه 2خط تلÙÙ† ديگر را براي اين كار قرار دادم. ارتباط ما Ùقط با مادران دخترها Ùˆ پسرهاست. شكل كار ما به همان شيوه سنتي است Ùˆ مادران دخترهاي دمبخت با ما تماس ميگيرند Ùˆ مشخصات Ùˆ همچنين شرايط Ùˆ خواسته دخترشان از همسر آيندهاش را عنوان ميكنند Ùˆ ما همه آنها را در Ùرمهاي مخصوص يادداشت ميكنيم. ساعت كاري ما از ØµØ¨Ø ØªØ§ 4عصر است اما با وجود همكاري 12Ù†Ùر از بانوان نيكوكار كه ساعتها براي اين كار وقت ميگذارند اما Øجم متقاضيان به قدري زياد است كه گاهي كار بررسي درخواستها Ùˆ پيدا كردن گزينههاي مناسب تا پاسي از شب نيز به طول ميكشد. وقتي 20سالم بود 2 خانواده را براي ازدواج به هم معرÙÙŠ كردم Ùˆ 37سال است كه اين كار را ادامه ميدهم Ùˆ هماكنون در بانك اطلاعاتي ما بيش از 4هزار متقاضي ازدواج وجود دارد».
- اعتماد به شيوههاي سنتي
با وجود گسترش شبكههاي اجتماعي Ùˆ ارتباطاتي كه تنها با يك كليك انجام ميگيرد Ùˆ همچنين تغيير ماهيت ازدواجها از سنتي به مدرن اما بررسي آماري مراجعهكنندگان به دادگاه خانواده نشان ميدهد كه بسياري از اين ازدواجهاي مدرن به سرانجام خوبي منتهي نميشود. نبود شناخت از يكديگر Ùˆ اØساس Ùˆ عواطÙÙŠ كه تنها در Ùضاي مجازي بهوجود ميآيد باعث ميشود بعد از مدتي بدون هيچ شناختي دختر Ùˆ پسر با هم ازدواج كنند Ùˆ اين ازدواج دوام زيادي نيز پيدا نميكند. البته براي معرÙÙŠ خانوادهها در زمينه ازدواج ميتوان از شبكههاي اجتماعي نيز استÙاده كرد. تنها مؤسسهاي كه در كشور اجازه Ùعاليت در زمينه همسريابي Ùˆ معرÙÙŠ خانوادهها پيدا كرده است مؤسسه Ùرهنگي Ùˆ اطلاعرساني تبيان است كه با راهاندازي Ø·Ø±Ø Ù‡Ù…Ø³Ø§Ù† گزيني Ùˆ تشكيل شبكه واسطين گام بزرگي در اين راه برداشته است. مؤسسه خيريه خانم مهجور نيز بهعنوان واسطه Ùعال در زمينه ازدواج با اين مؤسسه همكاري ميكند.
خانم مهجور خاطرهاي از اين همه Ùعاليت در امر ازدواج تعري٠ميكند: «Ù…ادري بود كه براي پيدا كردن همسر مناسب براي پسرش بسيار Øساس Ùˆ سختگير بود زيرا همسرش را در جواني از دست داده Ùˆ Ùرزندان را بدون پدر، بزرگ كرده بود. 4سال در تلاش بود Ùˆ در نهايت موردي به او معرÙÙŠ كرديم كه ازدواج صورت گرÙت Ùˆ سالهاست كه با خوشبختي در كنار يكديگر زندگي ميكنند».
«Ù…تقاضي ازدواج بسيار زياد است Ùˆ اين Øر٠كه Ú¯Ùته ميشود جوانان ما بهدنبال ازدواج نيستند درست نيست»Ø› اين را خانم مهجور ميگويد Ùˆ ادامه ميدهد: «ØªØ¹Ø¯Ø§Ø¯ تماسهايي كه هر روز با ما ميگيرند مشخص است كه جوانان واقعا متقاضي ازدواج هستند؛ اما پازل ازدواج قطعات بسيار ريزي دارد Ùˆ خواستههاي بسيار ريزي از سوي متقاضيان ازدواج Ùˆ خانواده ايشان در زمينه Øجاب، گوش ندادن به موسيقي غيرمجاز، موقعيت مالي Ùˆ شغلي، اصالت خانوادگي Ùˆ اعتقادات مذهبي Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÙŠØ´ÙˆØ¯. البته برخي خانوادهها واقعا موارد نادر Ùˆ خاصي را از ما طلب ميكنند كه نميتوانيم برايشان كاري انجام دهيم. اما با وجود اين در ميان متقاضيان كساني داريم كه اعتقادي به Øجاب ندارند يا ممكن است در مسائل اعتقادي Ùˆ ديني Ù…Øكم نباشند. ما به هيچ عنوان دست رد به سينه اين اÙراد نميزنيم زيرا معتقديم Øتي اگر دختر Ùˆ پسري كه به مسائل ديني Ùˆ مذهبي اعتقادي ندارند ازدواج كنند آسيب اجتماعي در جامعه كاهش پيدا ميكند».
او از همكاري با ساير بانوان واسطهگر نيز ميگويد: «Ø¨Ø³ÙŠØ§Ø±ÙŠ از بانواني كه علاقه به واسطهگري در زمينه ازدواج دارند موارد را به ما اعلام ميكنند Ùˆ ما نيز با آنها در ارتباط هستيم. با توجه به Øجم بالاي متقاضي امكان تØقيق درباره تكتك خانوادههاي متقاضي وجود ندارد Ùˆ ما بعد از معرÙÙŠØŒ توصيهاي كه به خانوادهها ميكنيم اين است كه با Øوصله زياد به امر تØقيق Ùˆ پرس Ùˆ جوي دقيق بپردازند، مشاوره قبل از ازدواج بروند، رÙتوآمد داشته باشند تا شناخت پيدا كنند». اين تلاشها براي خانواده مهجور نيز بيثمر نبوده Ùˆ عروس سوم Ùˆ چهارم خانواده خانم مهجور توسط واسطههاي ازدواج به او معرÙÙŠ شدهاند.
- ازدواج سنتي موÙقتر است
روايتي از زندگي مشترك خانمي كه همسرش را توسط واسطهگرها پيدا كرده
طاهره كشاورز هدايتي يكي از دهها دختري است كه همسر آينده خود را با معرÙÙŠ زينت كهنهچي انتخاب Ùˆ 3 سال است كه در كنار همسرش زندگي خوبي دارد. او از روز آشنايي با خانم كهنهچي Ùˆ معرÙÙŠ همسر آيندهاش توسط او ميگويد؛ «Ø¯Ø± يك شركت Øسابرسي كار ميكردم كه به واسطه يكي از دوستانم با خانم كهنهچي آشنا شدم. او دÙتري داشت كه در آن مشخصات دخترها Ùˆ پسرهاي مجرد در آستانه ازدواج را مينوشت Ùˆ سپس آنهايي كه شرايط نزديك به يكديگر را داشتند به هم معرÙÙŠ ميكرد. تنها ملاكي كه براي من مهم بود سالم بودن از Ù„Øاظ اخلاقي Ùˆ همچنين داشتن خانواده بااصالت بود. خانم كهنهچي پس از ثبت خواستههاي من 3ماه بعد تماس گرÙت Ùˆ خانواده همسرم را به من معرÙÙŠ كرد. آنها به خواستگاري آمدند Ùˆ بعد از چند جلسه رÙتوآمد اØساس كردم ويژگيهايي كه ميخواستم در همسرم وجود دارد Ùˆ به اين ترتيب سال91 به خانه بخت رÙتم Ùˆ اين روزها در انتظار به دنيا آمدن Ùرزندمان هستيم. به عقيده من وجود واسطههاي ازدواج مانند خانم كهنهچي ميتواند مشكل اساسي بسياري از دخترها Ùˆ پسرها را كه پيدا كردن همسر مناسب است برطر٠كند. ايشان براي اين كار هيچ هزينهاي نميگيرند Ùˆ با عشق Ùˆ علاقه اين كار را انجام ميدهند. ازدواج ما به شكل سنتي بود Ùˆ من Ùˆ همسرم شناختي از يكديگر نداشتيم Ùˆ با معرÙÙŠ خانم كهنهچي با يكديگر آشنا شديم. معتقدم كه ازدواج سنتي موÙقتر از ازدواجهايي است كه دختر Ùˆ پسر بدون اطلاع خانوادهها با يكديگر آشنا ميشوند.»