تغییر Ùرمان سیاست خارجی در عربستان
جهان > خلیج‌ Ùارس - در دنیای سیاست کمتر لبخندی، دست دادن یا نگاهی به‌صورت اتÙاقی رخ می‌دهد، به‌همین‌خاطر هنگامی Ú©Ù‡ Øدود Û² Ù‡Ùته قبل درجهان > خلیج‌ Ùارس - در دنیای سیاست کمتر لبخندی، دست دادن یا نگاهی به‌صورت اتÙاقی رخ می‌دهد، به‌همین‌خاطر هنگامی Ú©Ù‡ Øدود Û² Ù‡Ùته قبل در استانبول عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان در هنگام ورود به سالن اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به سوی Ù…Øمدجواد ظری٠آمد Ùˆ پس از در آغوش کشیدن او، Û² مقام با هم دست دادند هیچ‌کس آن را یک اتÙاق Ùرض نکرد.
اين ماجرا اما تنها بخشي از تغيير شيوه عربستان در Ù‡Ùته هاي اخير به Øساب مي آيد كه هر روز نشانه هاي بيشتري از آن ديده مي شود. سلمان بن عبدالعزيز Ùˆ Ù…Øمد بن سلمان، پسر Ùˆ وليعهدش از زماني كه قدرت را به دست گرÙته اند كارنامه درخشاني نداشته Ùˆ در مسائل مختل٠منطقه طعم تلخ شكست Ùˆ عقب نشيني از مواضع را چشيده اند.
شايد همين مسئله باعث شده تا مقام هاي عربستان هر چند اهدا٠قبلي Ùˆ هميشگي سياست هاي خود را ØÙظ كرده اند اما رويكردهاي جديدي را در پيش بگيرند. به تازگي ايميل هايي اÙشا شد كه نشان مي داد Ù…Øمدبن سلمان كه اكنون عملا قدرت را در عربستان در اختيار دارد پس از 2سال جنگ بي Øاصل در تلاش Ùراوان براي خروج از مهلكه يمن است.
اين اطلاعات از ايميل هاي هك شده يوس٠العتيبه، سÙير امارات در واشنگتن به مارتين اينديك، سÙير سابق آمريكا در Ùلسطين اشغالي Ùˆ استÙان هادلي، مشاور اسبق امنيت ملي آمريكا به دست آمد. در يكي از ايميل ها اينديك به صراØت مي گويد: او(Ù…Øمد بن سلمان) به من Ùˆ استيو هادلي با صراØت كامل Ú¯Ùت كه مي خواهد از يمن خارج شود Ùˆ با تعاملات ايران با آمريكا تا جايي كه قبلا هماهنگ شوند Ùˆ اهدا٠آنها روشن باشد، مشكلي ندارد.
Ù…Øمد بن سلمان شخصا Øملات به يمن را آغاز كرد Ùˆ مسئوليت مستقيم اين عمليات را كه با انتقادهاي بين المللي همراه بود بر عهده داشت. اكنون بي نتيجه بودن اين عمليات Ù…Øمد بن سلمان را كه اطراÙيانش او را سياستمداري عملگرا توصي٠مي كنند وادار كرده تا او به دنبال پايان اين مسئله باشد.
- نزديك شدن به عراق با شكست در يمن
ديدار اخير مقتدي صدر از عربستان سعودي Ùˆ استقبال گرم از وي براي بسياري از دنبال كنندگان اخبار عراق Ùˆ منطقه Ø´Ú¯Ùت انگيز بود. عربستان زير سايه مشكلات مختل٠منطقه اي ازجمله ناكامي در يمن خواهان نزديكي با عراق Ùˆ تنش زدايي در روابط با اين كشور است. عربستان به روشني سياست متÙاوتي نسبت به گذشته در رابطه با عراق اتخاذ كرده كه در اÙØªØªØ§Ø Ø³Ùارت Ùˆ سÙرهاي رسمي دوسويه Ùˆ گسترش روابط اقتصادي ديده مي شود. روز گذشته در تغيير ديگري در اين روند رسانه هاي عربستان اعلام كردند كه گذرگاه «Ø¹Ø±Ø¹Ø±» ميان عراق Ùˆ عربستان پس از Û²Û· سال بازگشايي مي شود.
همچنين براساس گزارش هاي منتشر شده سعودي ها قصد سرمايه گذاري Û±Û° ميليون دلاري براي بازسازي عراق ازجمله در مناطق شيعه نشين را دارند. عربستان همچنين به تازگي از تشكيل شوراي هماهنگي ميان عراق Ùˆ عربستان خبر داده است. عربستان در پشت اين تغيير رÙتار تلاش مي كند از تنش هاي منطقه بدون امتيازدهي هاي ملموس بكاهد.
- تغيير رÙتار در مقابل ايران
به تازگي قاسم الاعرجي، وزير كشور عراق در سÙر به تهران اعلام كرد كه عربستان از بغداد خواسته در كاهش تنش ميان ايران Ùˆ عربستان ميانجيگري كند. هر چند مقام هاي عربستان خواسته اند با تكذيب اين مسئله عقب نشيني خود از رÙتارهاي گذشته را پنهان كنند اما بسياري اعتقاد دارند كه عربستان با وجود ثابت ماندن اهداÙØ´ رويكرد جديدي را Øداقل در مقطع زماني كنوني در پيش گرÙته است.
هاÙينگتون پست چندي پيش در گزارشي به نقل از منابع نزديك به عربستان Ùˆ امارات اعلام كرد كه اين دو كشور در تلاش هستند تا با در پيش گرÙتن رويكرد جديد نسبت به ايران تنش ها در منطقه را كاهش دهند. بخشي از اين مسئله به خاطر نا اميدي از ترامپ Ùˆ اطراÙيانش است.
عربستاني ها اين رؤيا را داشتند كه ترامپ با توجه به شعارهايش بتواند خيلي سريع برجام را كه رياض دل خوشي از آن ندارد به قول خودش پاره كند. اما رخ ندادن اين مسئله Ùˆ باقي ماندن شعارهاي ترامپ در Øد Øر٠و همچنين دوبار تأييد پايبندي ايران به برجام از سوي دولت جديد آمريكا باعث شد تا عربستان از رئيس جمهور جديد هم نا اميد شود.
علاوه بر اين با كوتاه نيامدن قطر در بØران به وجود آمده در خليج Ùارس عملا عربستان Ùˆ متØدانش مجبور به عقب نشيني از خواسته هاي اوليه خود شدند Ùˆ ايران نقش مهمي در اين زمينه داشت. اما نبايد Ùراموش كرد كه خصومت Ùˆ رقابت ديرينه عربستان با ايران همچنان پابرجاست. اسنادي كه ويكي ليكس چند سال قبل اÙشا كرد نشان مي داد كه در زمان پادشاهي عبدالله هم عربستان از آمريكا درباره ايران اين درخواست را داشت كه سر مار را قطع كنيد!
- تغيير سياست درباره سوريه
مقام هاي عربستان در تمامي سال هاي گذشته با Øمايت از گروه هاي اÙراطي Øاضر در سوريه به دنبال تغيير رژيم در اين كشور بودند. به تازگي اÙشا شد كه عادل الجبير، وزير خارجه عربستان در نامه اي به هيأت عالي مذاكره كننده مخالÙان سوريه (مقيم رياض) اعلام كرده كه واقعيت سوريه نشان مي دهد كناره گيري بشار اسد از قدرت در زمان Ùعلي، غيرممكن است Ùˆ بايد درباره مدت Øضورش بØØ« شود.
هر چند مقام هاي عربستان باز هم مانند موارد ديگر اين مسئله را تكذيب كرده اند اما واقعيت هاي ميداني در اين رابطه دروغ نمي گويند. دولت سوريه طي 2 ماه گذشته مناطق تØت كنترل خود را Û².Ûµ برابر كرده است Ùˆ پيروزي هاي چشمگير ارتش سوريه Ùˆ نيروهاي مقاومت در مناطق راهبردي سوريه اميدي مانند گذشته براي عربستان باقي نگذاشته است. در اين ميان عربستان مجبور به اتخاذ رويكرد جديدي نسبت به سوريه شده است.
- بازگشايي گذرگاه ميان عراق و عربستان پس از ۲۷ سال
عربستان سعودي قصد دارد پس از ۲۷ سال گذرگاه عرعر با عراق را بازگشايي كند. اين گذرگاه از سال ۱۹۹۰ و از زمان اشغال كويت توسط رژيم سابق عراق بسته بود.مقام هاي عربستان و عراق اعلام كرده اند كه اين گذرگاه به زودي نقش مهمي در مبادلات كالا ميان 2 كشور خواهد داشت.