آموزش‌های مناسب در این زمینه نه تنها می‌تواند جان افراد را نجات دهد، بلکه می‌تواند خسارات مالی را نیز به حداقل برساند. هدف از این آموزش، افزایش آگاهی

آموزش‌های مناسب در این زمینه نه تنها می‌تواند جان افراد را نجات دهد، بلکه می‌تواند خسارات مالی را نیز به حداقل برساند. هدف از این آموزش، افزایش آگاهی و آمادگی افراد برای مقابله با آتش‌سوزی از طریق شناخت و استفاده صحیح از تجهیزات آتش نشانی است. این تجهیزات شامل کپسول‌های آتش‌نشانی، سیستم‌های اطفای حریق خودکار، پتوهای ضد آتش و دستگاه‌های اعلام حریق می‌باشند. هر یک از این ابزارها نقش حیاتی در جلوگیری از گسترش آتش و محافظت از افراد و اموال دارند.

شناخت انواع تجهیزات آتش نشانی و کاربرد آنها

آشنایی با تجهیزات آتش‌نشانی و نحوه استفاده صحیح از آنها می‌تواند در جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی و حفظ جان و مال افراد بسیار مؤثر باشد. در ادامه به تفصیل در مورد انواع تجهیزات آتش‌نشانی و کاربردهای آنها توضیح داده شده است.

1. کپسول‌های آتش‌نشانی

کپسول‌های آتش‌نشانی یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین تجهیزات اطفای حریق هستند که در انواع مختلفی عرضه می‌شوند. هر نوع کپسول برای خاموش کردن نوع خاصی از آتش طراحی شده است:

کپسول‌های آتش‌نشانی آبی:

این نوع کپسول‌ها با استفاده از آب برای خاموش کردن آتش‌های نوع A (آتش‌سوزی‌های ناشی از مواد جامد مانند چوب، کاغذ و پارچه) مناسب هستند. آب باعث خنک شدن مواد سوختنی و کاهش دما می‌شود که به خاموش شدن آتش کمک می‌کند.

کپسول‌های آتش‌نشانی فومی:

کپسول‌های فومی برای خاموش کردن آتش‌های نوع A و B (آتش‌سوزی‌های ناشی از مایعات قابل اشتعال مانند نفت و بنزین) استفاده می‌شوند. فوم تشکیل یک لایه روی سطح مایع قابل اشتعال می‌دهد و از تماس اکسیژن با آتش جلوگیری می‌کند.

کپسول‌های آتش‌نشانی پودری:

این نوع کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش‌های نوع A، B و C (آتش‌سوزی‌های ناشی از گازهای قابل اشتعال) مناسب هستند. پودر استفاده شده در این کپسول‌ها معمولاً از بی‌کربنات سدیم یا پتاسیم تشکیل شده است که با قطع واکنش شیمیایی آتش، آن را خاموش می‌کند.

کپسول‌های آتش‌نشانی دی‌اکسید کربن (CO2):

این کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش‌های نوع B و C و همچنین آتش‌سوزی‌های الکتریکی (تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی) استفاده می‌شوند. دی‌اکسید کربن با جایگزینی اکسیژن و کاهش دما، آتش را خاموش می‌کند و پس از استفاده هیچ پسماندی به جا نمی‌گذارد.

2. سیستم‌های اطفای حریق خودکار

سیستم‌های اطفای حریق خودکار به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به صورت اتوماتیک آتش‌سوزی را شناسایی و خاموش کنند. این سیستم‌ها شامل آبپاش‌ها (اسپرینکلرها) و سیستم‌های دیگر هستند:

آبپاش‌ها (اسپرینکلرها):

این سیستم‌ها به طور خودکار و در اثر افزایش دما فعال می‌شوند و آب را به صورت پاششی بر روی آتش می‌ریزند. اسپرینکلرها در سقف نصب می‌شوند و به محض شناسایی حرارت زیاد، فعال شده و آتش را خاموش می‌کنند.

سیستم‌های اطفای حریق گازی:

این سیستم‌ها از گازهایی مانند FM200 یا دی‌اکسید کربن برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها برای محیط‌های بسته و تجهیزات حساس مانند اتاق‌های سرور و مراکز داده مناسب هستند.

3. پتوهای ضد آتش

پتوهای ضد آتش برای خاموش کردن آتش‌های کوچک و جلوگیری از گسترش آن به کار می‌روند. این پتوها معمولاً از مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته شده‌اند و به عنوان یک لایه محافظ بین آتش و سطح قرار می‌گیرند. استفاده از پتوهای ضد آتش به سادگی انجام می‌شود و نیازی به مهارت خاصی ندارد:

پتو را باز کنید و به آرامی بر روی آتش بیندازید تا آتش را خفه کند.

4. دستگاه‌های اعلام حریق

دستگاه‌های اعلام حریق برای شناسایی زودهنگام آتش‌سوزی و هشدار به ساکنان یا کارکنان طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها شامل دتکتورهای دود، حرارت و شعله هستند:

دتکتورهای دود: با شناسایی دود در هوا فعال می‌شوند و هشدار می‌دهند.

دتکتورهای حرارت: به افزایش ناگهانی دما حساس هستند و هشدار می‌دهند.

دتکتورهای شعله: با شناسایی نور شعله فعال می‌شوند.

آموزش استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی

استفاده صحیح از کپسول‌های آتش‌نشانی می‌تواند در مواقع آتش‌سوزی بسیار حیاتی باشد و از گسترش آتش جلوگیری کند. در اینجا مراحل استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی به تفصیل توضیح داده شده است.

مراحل استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی 1. تشخیص نوع آتش و انتخاب کپسول مناسب:

قبل از هر چیز، باید نوع آتش را تشخیص دهید و از کپسول مناسبی که برای آن نوع آتش طراحی شده است استفاده کنید:

آتش‌سوزی‌های ناشی از مواد جامد (چوب، کاغذ): کپسول‌های آبی یا فومی. آتش‌سوزی‌های ناشی از مایعات قابل اشتعال (نفت، بنزین): کپسول‌های فومی، پودری یا دی‌اکسید کربن. آتش‌سوزی‌های ناشی از گازهای قابل اشتعال: کپسول‌های پودری. آتش‌سوزی‌های الکتریکی: کپسول‌های دی‌اکسید کربن یا پودری. 2. کشیدن پین ایمنی:

کپسول آتش‌نشانی دارای یک پین ایمنی است که مانع از فعال شدن تصادفی آن می‌شود. ابتدا باید این پین را بکشید تا کپسول آماده استفاده شود.

3. هدف‌گیری نازل به سمت پایه آتش:

نازل کپسول را به سمت پایه آتش بگیرید. مهم است که مواد اطفای حریق را به سمت پایه آتش هدایت کنید، نه به شعله‌های بالای آن. این کار باعث می‌شود آتش به طور موثرتری خاموش شود.

4. فشردن دستگیره:

دستگیره کپسول را فشار دهید تا مواد اطفای حریق از نازل خارج شود. ادامه دهید تا زمانی که تمام آتش خاموش شود یا محتوای کپسول به پایان برسد.

5. حرکت دادن نازل به صورت جارویی:

نازل را به صورت جارویی و از یک سمت به سمت دیگر حرکت دهید تا تمام نواحی آتش‌گرفته پوشش داده شود. این کار باعث می‌شود مواد اطفای حریق به طور یکنواخت بر روی آتش پخش شود.

6. اطمینان از خاموشی کامل آتش:

پس از خاموش کردن آتش، اطمینان حاصل کنید که آتش دوباره روشن نشود. ممکن است لازم باشد منبع سوخت را از بین ببرید یا نواحی اطراف را بررسی کنید تا از خاموشی کامل آتش اطمینان حاصل شود.

نکات مهم در استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی

تمرین و آموزش: همه افراد باید دوره‌های آموزشی استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی را گذرانده و به طور منظم تمرین کنند.

نگهداری و بازبینی: کپسول‌های آتش‌نشانی باید به طور منظم بازبینی و نگهداری شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.

اطمینان از دسترسی آسان: کپسول‌های آتش‌نشانی باید در مکان‌های قابل دسترس و نزدیک به محل‌های پرخطر نصب شوند.

خلاصه

استفاده درست از تجهیزات آتش نشانی می‌تواند باعث جلوگیری از بسیاری از حوادث ناگوار ناشی از آتش سوزی شود. از مهم‌ترین تجهیزات اطفاء حریق کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده است که سعی کردیم انواع آن و آموزش استفاده از آنرا برای شما شرح دهیم. امیداوریم مطلب برای شما مفید بوده باشد.

منابع سامانه آتش نشانی بین المللی استاندارد NFPA سازمان آتش نشانی تهران