اجتماع > اجتماعی - مهدیه تقوی‌راد:زندان برای محکوم و مجرم نباید پایان زندگی باشد؛ قرار است فرصتی باشد برای تنبیه و تفکر درباره آنچه ک

اجتماع > اجتماعی - مهدیه تقوی‌راد:
زندان برای محکوم و مجرم نباید پایان زندگی باشد؛ قرار است فرصتی باشد برای تنبیه و تفکر درباره آنچه کرده است.

اين البته چيزي است كه بايد باشد؛ واقعيت، زندان هايي است كه دانشگاه آموزش جرم شده اند؛ مجرم هاي معمولي مي گيرند و تبهكار حرفه اي تحويل مي دهند.تلاش براي تغيير اين وضعيت راه هاي زيادي دارد كه يكي از آنها اشتغال زنداني است. زنداني اگر بتواند كار كند، هم پس اندازي خواهد داشت و هم بعد از آزادي فرصتي براي بازگشت به جامعه. از 230هزار زنداني كشور، چند نفر فرصت كار كردن دارند؟ رحيم مطهرنژاد، مديرعامل بنياد تعاون زندان هاي كشور در گفت وگو با همشهري به سؤال هايي دراين باره پاسخ داده است.

• واقعا اشتغال براي زندانيان چه اهميتي دارد؟

به استناد آمار نزديك 50درصد زندانيان بعد از آزادي دوباره به زندان بر مي گردند. اما اين آمار درباره زندانياني كه شغل دارند يك تا حداكثر 2درصد است. زنداني بعد از آزادي با انبوهي از مشكلات مواجه است كه خانواده درمعرض فروپاشي و برچسب هاي اجتماعي بخشي از آنها هستند. به گفته رئيس سازمان زندان ها سالانه 30هزار طلاق در زندان هاي كشور اتفاق مي افتد؛ يعني اگر به وضعيت اين افراد رسيدگي كنيم بسياري از آسيب هاي اجتماعي كنترل مي شود. برخي از زندانيان بعد از طي دوران محكوميت، دوباره به چرخه جرم بازمي گردند. حال هم براي خود اين افراد و هم براي آرامش جامعه بايد اشتغال آنها را به صورت جدي دنبال كنيم.

• الان چند زنداني شاغل داريم؟

تعداد شاغلين مولد و غيرمولد 50هزار نفر است كه 3درصد آنها را بانوان تشكيل مي دهند. زندانيان مولد افرادي هستند كه حقوق و دستمزد دريافت مي كنند و اينها به 4گروه اشتغال نشسته، اشتغال در محيط بسته، اشتغال با رأي نيمه باز و اشتغال با رأي باز تقسيم مي شوند.

• اين گروه ها چه تفاوتي با هم دارند؟

زندانيان با اشتغال نشسته داخل بند كالايي مثل صنايع دستي و... را توليد مي كنند. اشتغال در محيط بسته هم افرادي هستند كه در مجتمع هاي كارگاهي داخل محوطه زندان اشتغال دارند و اين دو گروه 15هزار زنداني را شامل مي شود. زندانيان با اشتغال رأي نيمه باز 10هزار نفر هستند كه با اجازه شوراي طبقه بندي هر زندان اجازه پيدا مي كنند بيرون از زندان و در 15هزار هكتار زمين كشاورزي، باغداري، دامپروري، آبزي پروري، صنعت و... فعاليت كنند. اين افراد شب به زندان بر نمي گردند در آسايشگاه هاي بيرون از زندان زندگي مي كنند. آنها حتي روزهاي پنجشنبه و جمعه با اجازه مقام قضايي به خانه مي روند. اگر جرايم شان سبك باشد با تعهدنامه و اگر لازم باشد تضمين هاي لازم از اين افراد گرفته مي شود تا بتوانند از اين نوع مرخصي مخصوص استفاده كنند. زندانيان با اشتغال رأي باز 12هزار نفر هستند كه اينها با اجازه شوراي طبقه بندي زندان مي توانند به شهرداري ها، شهرك هاي صنعتي و كارخانه هاي بخش خصوصي كه با آنها قرارداد بسته شده، بروند. اينها شب ها به خانه مي روند اما موظفند كه در دوران محكوميت كار كنند.

• و اين افراد حقوق هم مي گيرند؟

بله. همه آنها كه البته بستگي به كاري دارد كه انجام مي دهند، بين 40تا 60درصد حقوق اداره كار را براي كارهاي روزمزدي دريافت مي كنند. اما زندانياني كه به كارهاي كارمزدي اشتغال دارند بيشتر از اين مقدار دريافت مي كنند. بنياد تعاون سالانه حدود 12تا 14ميلياردتومان دستمزد به زندانيان پرداخت مي كند. بخشي از دستمزد اين افراد به خانواده آنها، بخشي پس انداز شده و بخشي هم به خود زنداني پرداخت مي شود. در پنج ماهه نخست امسال 72ميلياردتومان حقوق و دستمزد به زندانيان شاغل پرداخت كرده ايم.

• زنداني ها فرصت يادگيري حرفه را هم دارند؟

به طور ميانگين سالانه بين 70تا 100هزار زنداني با مشاركت سازمان فني حرفه اي، سازمان زندان ها و بنياد تعاون، آموزش هاي فني حرفه اي را در 200رشته دريافت مي كنند كه معمولا حدود 70هزار زنداني گواهينامه مي گيرند. زنداني با همراه داشتن اين گواهينامه مي تواند اشتغال داشته باشد؛ به شرطي كه سوء پيشينه مانع از اشتغال او نشود. بنياد تعاون توانايي اين را دارد كه بتواند براي 50تا 70هزار زنداني ديگر هم اشتغال به كار ايجاد كند به شرط اينكه بودجه اين كار محقق شود.

• اشتغال؛راهي براي مجازات جايگزين

مديرعامل بنياد تعاون زندان هاي كشور: روساي محاكم قضايي و قضات نقش مهمي در كاهش تعداد زندانيان دارند چرا كه با صدور احكام مجازات هاي جايگزين حبس هم از تعداد زندانيان كاسته مي شود و هم از آسيب هايي كه در اثر زنداني شدن به جامعه و خانواده وارد مي شود كاسته مي شود. مي توان از اشتغال به كار به عنوان مجازات جايگزين حبس براي زندانيان استفاده كرد. نگهداري از زندانيان هزينه هاي سنگيني را به جامعه تحميل مي كند اما با استفاده از مجازات هاي جايگزين حبس و كاهش عناوين مجرمانه مي توان از تعداد محبوسين كاست.