فرهنگ > هنر - همشهری آنلاین:قرار است برای سومین بار در طول چهار ماه اخیر از عثمان‌ محمدپرست ـ پیشکسوت دوتارنواز خراسان ـ تجلیل شود.

فرهنگ > هنر - همشهری آنلاین:
قرار است برای سومین بار در طول چهار ماه اخیر از عثمان‌ محمدپرست ـ پیشکسوت دوتارنواز خراسان ـ تجلیل شود.

به گزارش ایسنا، هوشنگ جاوید درباره انتخاب نام «خنیاگران سرزمین مادری» بیان کرد: ایران، سرزمین خنیاگران است و چه خوب که از اسم خنیاگران برای برنامه ها استفاده می شود. خنیاگر به کسی می گویند که خواننده، نوازنده و مولف آهنگ باشد و به تمام رموز کار هنری و موسیقی واقف باشد. جایگاه بیشتر موسیقی های دوره پس از اسلام نیز در طول زمان سرزمین خراسان است. باربد از شرق ایران راه می افتد و موسیقی را به جنوبی ترین نقطه حکومتی این سرزمین که مدائن باشد می برد. باربد به معنی «اجازه یافته» است.

او در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: موسیقی خراسان وامدار افرادی چون باربد است. هیچکس نمی داند که او چه تراژدی ایجاد کرد. زمانی که خسرو پرویز ترور شد او تمام سازهایی که ساخته بود را شکست. کارگاه ساز را به آتش کشید و انگشت هایش را با تبر قطع کرد و قسم خورد که هیچ وقت به ساز دست نزند و برای اینکه خیانت نکند دست خودش را هم برید. ما پس از اسلام نیز چهره های بزرگی را در موسیقی خراسان داشته ایم. از فارابی گرفته تا محمد نیشابوری و خیام. اگر موسیقی خراسان ماندگار مانده و در فضای معنوی حرکت می کند به دلیل حضور پژوهشگران و عالمانی است که در زمان خود خشت اول را درست و به جا گذاشته اند.

این پژوهشگر موسیقی افزود: امروزه در خراسان سه دسته هنرمند داریم. یک دسته واقعا خنیاگر هستند. دسته دوم دوتار می زنند که به آن ها لال بخشی می گویند، بخشی هایی که آواز نمی خوانند و دسته سوم زبان گیر هستند. شکل اصلی بخشی در شمال و جنوب خراسان این است که شعر بسازند و آهنگ ایجاد کنند که به آن ها بخشی خودبند می گویند. این دسته حاصل خنیاگری صحیح است که به ما رسیده به همین دلیل خنیاگری در خراسان پایگاه مهمی دارد. گرچه ما در تمام ایران خنیاگری داریم.

جاوید در بخش دیگری از صحبت هایش به تعهد در اصالت موسیقی نواحی اشاره کرد و گفت: متأسفانه کارهایی که انجام می شود، اصالت را در نظر نمی گیرد. در حالی که نوآوری جای خودش را دارد و ما اجازه نداریم بی حساب و کتاب نوآوری کنیم. متأسفانه بزرگان کشور موسیقی نواحی را از فضای اصالت دور کردند. زمانی که درنا، ارکسترال شد جوانان خراسانی که دوتار نوازی می کنند بر همان اساس درنا را اشتباه خواندند و جوانان را از اصالت دور کردند. این وارد کردن آسیب به موسیقی است.

او با بیان اینکه هر نوع بداهه باید با هدف و با علم کامل باشد، گفت: گرچه برخی از آثار به دلیل زحمتی که برای آن کشیده شده قابل احترام است اما چون از اصالت دور افتاده نمی توان آن را در نظر گرفت. یکی از مشکلات پژوهشگران دور افتادن از اصالت است. امیدواریم برنامه هایی مثل «خنیاگران سرزمین مادری» توجه جامعه را به سمت اصالت ها و نقطه های اصلی کار ببرند و آن ها را به مردم بشناسانند.

این پژوهشگر موسیقی همچنین درباره تجلیل از عثمان محمدپرست، دوتارنواز پیشکسوت خراسان در مراسم «خنیاگران سرزمین مادری» اظهار کرد: این هنرمند در خراسان استثنا است و سبک و شیوه خودش را دارد زیرا با بهره گیری از موسیقی محدودی که در خواف داشته با تلفیق ردیف و دستگاه و اضافه کردن پرده به دوتار خودش موسیقی خاصی را پدید آورده است. می توانستند این نوع موسیقی را به نام عثمان محمدپرست ثبت کنند در حالی که حتی آثار او ثبت و ضبط نشده است.

جاوید همچنین در پاسخ به یکی از خبرنگاران درباره جریانی که برای کمک به رسولبخش زنگ شاهی ـ هنرمند پیشکسوت موسیقی سیستان و بلوچستان ـ در فضای مجازی شکل گرفت که می تواند ضربه بدی به چهره هنرمندان موسیقی اقوام وارد کند، توضیح داد: من از روز دوم یا سوم در جریان موضوع زنگ شاهی قرار گرفتم که متأسفانه این اتفاق از داخل خانواده او شروع شده است. من به عنوان پژوهشگر موسیقی اقوام اگر به موارد این چنینی برمی خوردم سعی می کردم مسیرهای قانونی را معرفی کنم. پرونده اولیه را تنظیم می کردم و آن را تحویل مسؤول موسیقی کشور می دادم تا برای هنرمندانی که با مشکلات مالی مواجه هستند کاری انجام دهند.

او با بیان اینکه اگر مسیر درستی در پیش گرفته شود چنین اتفاقاتی نمی افتد، اضافه کرد: متأسفانه اکثر هنرمندان موسیقی اقوام ما به دلیل بی سوادی یا کم سوادی و ارتباط کمی که با مسؤولان ارشاد استانشان دارند، دچار چنین مشکلاتی می شوند. از طرفی مردم نیز باید تبلیغات در فضای مجازی را تشخیص دهند. بهترین کار درباره مساله زنگشاهی این بود که با مدیران ارشاد همان استان تماس گرفته شود، از وضعیت هنرمند اطلاع گرفته شود، سپس به انجام کاری اقدام کنند.

محسن سلیمانی مدیر فرهنگی ـ هنری منطقه ۳ و رییس فرهنگسرای ارسباران نیز در نشست خبری برنامه «خنیاگران سرزمین مادری» که ۲۸ خرداد ماه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد، اظهار کرد: ما در این فرهنگسرا زمینه هایی را برای گسترش مسائل فرهنگی و هنری از جمله موسیقی فراهم کردیم. «خنیاگران سرزمین مادری» از سال ۹۵ شروع شده تا هر بار قوم های مختلف اجراهایی از موسیقی منطقه خودشان را داشته باشند؛ زیرا معتقدیم چنین برنامه هایی به موسیقی شناسی و آشنایی مردم با فرهنگ اقوام کمک می کنند.

او اعلام کرد: قرار است از عثمان محمدپرست به عنوان پیشکسوت دوتار خراسان در مراسمی که روز پنج شنبه، ۳۱ خرداد ماه ساعت ۱۸ در فرهنگسرای ارسباران برگزار می شود، تجلیل کنیم. همچنین در این مراسم دکتر محمد حق گو درباره تأثیرات و ویژگی های موسیقیایی خطه خراسان سخنرانی می کند. استاد عزیز تنها نوازنده و سرپرست موسیقی مقامی شرق خراسان به همراه عبدالله امینی، امید صابری، ایوب سعیدی و مهدی قیطاسی بخشی از موسیقی منطقه خراسان را نیز به نمایش می گذارند.

رییس فرهنگسرای ارسباران در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه از اسفند ماه سال گذشته تاکنون، برای سومین بار است که از عثمان محمدپرست تجلیل و برنامه ای برای موسیقی خطه خراسان ترتیب داده می شود، مگر موسیقی خراسان پیشکسوت دیگری ندارد که تنها به یک هنرمند آن توجه می شود؟ گفت: ما در بخش اجرا به سمت موسیقی خراسان رفتیم که در نتیجه برای تجلیل از پیشکسوت این منطقه به جنوب خراسان رسیدیم. ما دوست داشتیم از اساتید دیگر موسیقی اقوام این منطقه نیز تجلیل کنیم اما این مراسم به معنای آن نیست که بزرگواران دیگری وجود ندارند. این برنامه در حد توانایی ما بوده و امیدواریم در سال های دیگر از اقوام و هنرمندان دیگری تجلیل داشته باشیم اما توفیقی نصیب ما شد تا در مراسم «خنیاگران سرزمین مادری» از عثمان محمدپرست تجلیل کنیم.

ایوب سعیدی ـ نوازنده دوتار خراسان ـ نیز که قرار است در مراسم «خنیاگران سرزمین مادری» اجرا داشته باشد، به حفظ و اشاعه موسیقی منطقه خراسان اشاره و بیان کرد: به عنوان کسی که از شش سالگی شروع به نوازندگی دوتار کرده ام برای سومین بار است که یک اتفاق جدی در روند اجرای موسیقی ام افتاده است. در این مدت تنها دو تجربه دیگر یکی در جشنواره موسیقی فجر، دیگری در جشنواره موسیقی نواحی کرمان و این بار در برنامه «خنیاگران سرزمین مادری» دارم.

او ادامه داد: من به عنوان مدرس موسیقی با فضایی به نام مجازی مواجه هستم. با توجه به شرایط و کمبود امکانات مجبورم در فضای مجازی فعالیت کنم که در آن دخل و تصرف می شود؛ برای مثال یک ویدئوی پنج دقیقه ای از یک قطعه را در فضای مجازی بارگذاری می کنم اما متوجه می شوم این ویدئوی پنج دقیقه ای بعد از کوتاه شدن در همان فضا پخش می شود. گاهی اوقات هنرجوهایی به من مراجعه می کنند و همان قطعه سه دقیقه ای را اجرا می کنند و زمانی که از آن ها می پرسم چرا بقیه قطعه را نمی زنید می گویند شما خودتان همین چند دقیقه را اجرا کرده اید.

به گزارش ایسنا، برنامه «خنیاگران سرزمین مادری» روز پنج شنبه ۳۱ خرداد ماه ساعت ۱۸ در فرهنگسرای ارسباران برگزار می شود.